Dáng người gầy nhỏ, gương mặt hiền lành, nghệ sĩ Thanh Hiền từ diện mạo đã làm nên chân dung người mẹ tảo tần, lam lũ trong cuốn phim của đạo diễn Lý Hải. Bà không ít lần lấy nước mắt khán giả, thể hiện dung dị từng lời bảo ban con cháu, bộc lộ chân thành muôn nỗi suy tư của một người mẹ. Xuyên suốt tác phẩm dài hơn hai tiếng với hơn 50 nhân vật, bà có nhiều cảnh quay nhất, cũng là diễn viên duy nhất xuất hiện ở đủ năm bối cảnh trải dài từ Bắc vào Nam.

Với vai diễn bà Hai trong Lật mặt 7: Một điều ước, Thanh Hiền ghi dấu nữ chính lớn tuổi nhất trên màn bạc Việt. Bà bày tỏ hạnh phúc khi tác phẩm ra rạp: “Tôi đi rất nhiều phim rồi nhưng toàn đóng vai nhỏ, đây là lần đầu có vai chính. Mọi lần, tôi chỉ đến dự ra mắt phim, xem phim rồi về. Lần này, tôi được nhiều người phỏng vấn, tôi vui lắm. Tôi chưa từng ao ước mình có vai chính. Duyên tới, Tổ cho thì tôi đón nhận”.

Tân binh tuổi ngoài 50

Nghệ sĩ Thanh Hiền sinh năm 1954 tại Hải Dương, quê gốc ở Nam Định. Lấy chồng sớm, bà chuyên tâm cho vai trò nội trợ. Sau ngày đất nước thống nhất, bà theo chồng về quê, làm ruộng, nuôi con. Đến năm 1990, người chị chồng gọi bà lên TP HCM phụ việc nhà, chăm các cháu, để bà có thêm đồng ra đồng vào.

Đó cũng là giai đoạn nghệ sĩ Thanh Hiền bắt đầu công việc trong tổ dân phố, tham gia đội kịch của quận Bình Thạnh. Tại đây, bà có dịp theo học các thầy từ trường Sân khấu trong khoảng nửa năm, trang bị những kiến thức diễn xuất đầu đời. Tình cờ, một thành viên trong đội kịch làm trợ lý ở đoàn phim Mùi ngò gai. Người này chọn bà vào một vai nhỏ trong dự án truyền hình đình đám năm ấy.

Gần 20 năm qua đi, nghệ sĩ Thanh Hiền vẫn nhớ như in cảm giác bỡ ngỡ của ngày đầu đến phim trường. Giọng hân hoan, bà hồi tưởng: “Tôi nhìn cái gì cũng thấy lạ. Việc gì tôi cũng phải tự học, đâu ai dạy mình. Tôi quan sát các bạn diễn từ người nổi tiếng đến các diễn viên quần chúng để học hỏi từ họ”.

Từ bộ phim đầu tay ở tuổi 51, nghệ sĩ được các trợ lý đạo diễn lưu thông tin, gọi đóng thêm một số dự án. Sau này, các đạo diễn, nhà sản xuất biết đến bà nhiều hơn, trực tiếp mời bà vào nhiều vai. Đến nay, bà đã “bỏ túi” hơn 700 tác phẩm, lưu dấu ấn về hình ảnh người bà, người mẹ, vú nuôi, bà giúp việc hiền hậu trên màn ảnh. Tên bà khán giả có thể biết hoặc không, nhưng gương mặt của bà người ta khó quên được.

Các đoàn phim trìu mến gọi bà là “má Hiền”, bà cũng quen xưng là “má” khi chuyện trò với đồng nghiệp cũng như giới truyền thông. Bà tiếp xúc mọi người một cách gần gũi, tính tình hài hước, có khiếu giả giọng vùng miền.

Dù vậy, nghệ sĩ Thanh Hiền tiết lộ không ít lần, bà bị ăn hiếp trong nghề. Thời bà mới đi phim, có lúc bà còn không được phát cơm với lý do: “Cơm này không cho quần chúng”. Những khoảnh khắc như vậy, nghệ sĩ tủi thân muốn ứa nước mắt.

Ngay cả sau này, khi đã làm nghề nhiều năm, đôi lúc nghệ sĩ bị ăn chặn cát-xê, đóng xong phim mấy tháng cũng không được trả. “Tôi vừa đòi vừa như van xin, cuối cùng chỉ được trả có hai triệu đồng, dù số phân cảnh của tôi khá nhiều. Nhưng tôi tâm niệm có người này người kia, không phải ai cũng đối xử tệ với mình, nên tôi cũng không nói gì nữa, cũng chưa từng kể với người ở nhà”, bà tâm sự.

‘Mời má Thanh Hiền đóng phim rất sướng’

Mỗi khi nhận được lời mời đóng phim, “má Thanh Hiền” không đòi hỏi về cát-xê, luôn hỏi lịch quay và tên đạo diễn trước tiên. Đến tận bây giờ, bà vẫn sẵn lòng đóng phim bài tập, phim tốt nghiệp cho sinh viên hoặc phim ngắn cho các kênh YouTube mới lập. Có lúc, đi từ nhà ở quận 12 sang quận 7 quay một buổi được trả 100.000 đồng, trong khi tiền xe ôm cả đi lẫn về là 200.000 đồng, bà cũng vui vẻ. Không ít lần, nhận thù lao xong, bà còn gửi lại một phần cho êkíp. “Chắc Tổ thấy được cái tâm tôi như vậy nên Tổ cho tôi được sống với nghề”, bà nói.

Trong khi phần lớn diễn viên đóng vai nhỏ đến phim trường mới nhận phần lời thoại của mình, nghệ sĩ Thanh Hiền luôn xin kịch bản từ trước, để tìm hiểu về vai diễn và tự chuẩn bị phục trang, đạo cụ. Nhập vai bà bán vé số, bà mang sẵn quần áo bình dân, nón rách, túi đựng vé số và vài xấp vé số. Đóng bà bán xôi, bà tự chuẩn bị gánh hàng rong, từ chối đạp xe bán xôi để có hình ảnh gần gũi.

Thi thoảng, bà đề nghị đoàn phim quay thêm cho mình vài cảnh nhỏ để thể hiện trọn vẹn cảm xúc của nhân vật. Bởi vậy, nhiều người làm phim đặt cho bà biệt danh “người diễn viên đạo diễn” và nói vui: “Mời má Hiền đóng phim rất sướng, không cần lo đạo cụ hay phục trang”.

Thông thạo đặt xe công nghệ, dùng mạng xã hội

Tuổi trung niên, nhiều nghệ sĩ chọn an hưởng tuổi già bên con cháu, thi thoảng xuất hiện cho đỡ nhớ nghề. “Má Hiền” thuộc số ít những người vẫn còn xông pha trên màn ảnh, chưa nghĩ đến nghỉ hưu. Bà trải lòng: “Chắc tại tôi đam mê. Nếu có người cho tôi số tiền lớn rồi bảo tôi ở nhà nghỉ, tôi cũng vẫn chọn tiếp tục ‘phèn phèn’ đi phim”.

Nhiều năm nay, nghệ sĩ Thanh Hiền duy trì thói quen một mình đi về giữa nhà riêng và bối cảnh. Bà cảm thấy mình còn đủ sức khỏe tự lo hết mọi việc, không cần ai đi theo làm trợ lý. Nữ nghệ sĩ khoanh ngày làm việc trên lịch treo tường ở nhà, ghi chú lịch trình mỗi ngày trong cuốn sổ tay bỏ túi.

Về việc di chuyển, bà hình dung ngày xưa đi làm phim vất vả, còn giờ “sướng như tiên”. Bà kể: “Ngày xưa, tôi đi làm bằng xe ôm và xe buýt. Có khi, tôi phải đi ba chặng xe buýt hoặc hai chặng xe buýt rồi thêm chuyến xe ôm mới tới nơi. Giờ có xe công nghệ, tôi đi đâu, giờ nào cũng tiện. Có khi đi tỉnh về đến bến xe là 3-4h sáng, tôi cũng tự đặt xe về nhà được”.

“Má Hiền” khoe điện thoại của bà lúc nào cũng có sẵn ba ứng dụng xe công nghệ. Bà cũng rất thành thạo vào Facebook và chịu khó đăng bài, tương tác với khán giả. Mỗi tối về đến nhà, bà hay nhắn tin cho các thành viên ở đoàn, xin ảnh họ chụp bà trong ngày quay để lưu giữ làm kỷ niệm và đăng tải trên trang cá nhân.

Nữ tướng trong gia đình

Nghệ sĩ Thanh Hiền hiện sống cùng chồng và con trai lớn 51 tuổi đã ly hôn. Bà còn một người con trai 46 tuổi đã có gia đình và ở riêng. Do con trai lớn của bà thu nhập không tốt, bà hỗ trợ lo học phí cho cháu nội.

Đóng phim sớm hôm nhưng khi có thời gian ở nhà, bà tự tay dọn dẹp, đi chợ, lo cơm nước. Nhiều khi, bà nấu những món ngon rồi bê qua nhà con trai. Những ngày có lịch quay chiều, bà tranh thủ nấu sẵn đồ ăn vào buổi sáng. Những hôm về khuya, bà bưng tô cơm ăn một mình rồi giặt giũ, xong xuôi mới đi nghỉ.

Được ví như nữ tướng trong nhà và việc gì cũng đến tay, nghệ sĩ cười xòa: “Tôi thấy mình vẫn hạnh phúc, vì mọi thứ trong tầm tay mình làm được, không đến mức tôi phải kiệt sức. Tôi trông vậy nhưng rất mạnh mẽ. Hơn nữa, tôi nghĩ bà mẹ Việt Nam nào cũng thế. Đó là chuyện thường. Nếu các con mình có cuộc sống tốt, việc gì mình phải buồn”.

“Má Hiền” vui vì chồng con ủng hộ sự nghiệp. Thời gian bà đi theo đoàn Lật mặt 7 trong 6 tuần, các con dặn bà giữ sức khỏe, ông xã nhắc bà mang theo thuốc ho. Thi thoảng, cả nhà nhắn tin hỏi thăm công việc của bà ở phim trường và báo cáo với “nữ tướng” về tình hình ở nhà cho bà yên tâm. Các cháu của nghệ sĩ đều hãnh diện khi nghe bạn bè nhắc về phim bà nội đóng.

Nguồn: https://ngoisao.vnexpress.net/nghe-si-thanh-hien-tu-ba-phu-viec-nha-den-nu-chinh-lon-tuoi-nhat-dien-anh-viet-4739323.html