Đau rát cổ họng là triệu chứng rất phổ biến và có thể gặp ở tất cả mọi người. Triệu chứng đặc trưng của tình trạng này đau, rát, khô, ngứa cổ họng. Có nhiều nguyên nhân gây đau rát họng, trong đó hay gặp sau khi người bệnh nói nhiều, nói liên tục trong thời gian dài. 

Vấn đề này sẽ được bàn luận trong cuộc trò chuyện giữa bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hà, nghệ sĩ Thanh Hằng và MC Quang Huy.

1. Sử dụng nước muối là cách chữa rát họng

Nước muối vẫn luôn được biết là cách đơn giản và hiệu quả để làm dịu cơn đau ở cổ họng nhờ công dụng sát khuẩn, giảm viêm và làm dịu niêm mạc. Ngoài ra, khi bị rát cổ họng thường kèm với tình trạng có ứ dịch đờm làm người bệnh khó chịu, nuốt khó, cảm giác mắc nghẹn. Lúc này, sử dụng nước muối để súc họng sẽ làm loãng và loại bỏ dịch đờm ứ đọng, từ đó giảm nhanh các triệu chứng cho người bệnh.

Người bị rát họng do nói nhiều hoặc các nguyên nhân khác nên duy trì thói quen súc miệng bằng nước muối 1 – 2 lần/ngày để giảm nhẹ các triệu chứng cũng như phòng ngừa các vấn đề về đường hô hấp. Không chỉ vậy, nước muối pha ấm cũng rất hiệu quả trong việc giảm đau khi bạn bị viêm amidan, viêm VA, viêm thanh quản cấp, một số tổn thương hầu họng do trào ngược dạ dày thực quản.

Cách thực hiện rất đơn giản

• Cho 1/2 – 1 thìa cà phê muối biển vào 1 ly nước ấm khoảng 250 – 300ml.
• Khuấy đều đến muối tan hoàn toàn tạo thành dung dịch nước muối loãng.
• Súc miệng 1 – 2 lần mỗi ngày đến khi đỡ triệu chứng.
• Ngoài ra, có thể ngậm nước muối này trong 3 – 5 phút giúp khoang miệng và hạn chế vi khuẩn tích tụ lâu ngày gây ra các vấn đề về răng miệng.

2. Mật ong là cách chữa khàn giọng, rát họng

Mật ong là một thực phẩm quen thuộc trong đời sống hàng ngày với rất nhiều công dụng, từ chế biến thực phẩm đến chữa bệnh, làm đẹp. Trường hợp bị viêm họng, đây cũng là một trong những lựa chọn hiệu quả để giảm tình trạng đau rát họng tại nhà. Mật ong giúp làm dịu cổ họng đang bị viêm, đau rát cũng như thúc đẩy tuyến nước bọt hoạt động, từ đó dễ long đờm.

Cách chữa khàn giọng, rát họng tại nhà như sau:

• Cách 1: Sử dụng trực tiếp vài thìa mật ong hàng ngày sẽ giúp giảm đau và ngứa rát cổ họng.
• Cách 2: Pha mật ong với nước ấm theo tỉ lệ 1:3 để uống vào mỗi buổi sáng. Điều này sẽ giúp làm dịu cổ họng, tạo sự thoải mái, giảm đau.
• Cách 3: Ngâm 100-200ml mật ong với khoảng 10g đông trùng hạ thảo sấy khô không chỉ giúp giảm đau, đỡ viêm mà còn tăng cường sức đề kháng, nâng cao sức khỏe. Bạn nên ngâm hỗn hợp trong 7 ngày để các tinh chất thấm vào nhau và pha với nước ấm để sử dụng hàng ngày, mỗi lần dùng từ 10-15ml.

3. Bạc hà chữa khàn giọng

Bạc hà là thành phần chủ yếu trong nhiều loại thuốc chữa viêm họng nhờ tác dụng làm dịu cơn đau họng, giảm ho và tiêu đàm. Vì vậy, bạn cũng có thể sử dụng bạc hà tại nhà để điều trị tình trạng đau rát cổ họng do nói nhiều.

Tinh dầu menthol trong bạc hà với đặc tính chống viêm và kháng khuẩn sẽ giúp làm mát niêm mạc họng, dịu cảm giác đau rát, ngứa họng. Bên cạnh đó, dược liệu này còn giúp hơi thở thơm tho, giúp bạn tự tin, thoải mái hơn trong giao tiếp. Ngoài ra, thành phần axit rosmarinic trong bạc hà còn có khả năng chống dị ứng và ngăn chặn hiện tượng co thắt phế quản.

Cách chữa rát họng bằng bạc hà tại nhà như sau:

• Rửa sạch và vò xát nhẹ 1 nắm bạc hà tươi vừa đủ.
• Cho bạc hà đã vò vào ấm chứa 250 – 300ml nước sôi và hãm trong vòng 10 – 15 phút.
• Sử dụng khi trà còn ấm mỗi ngày 1 – 2 lần để đạt hiệu quả. Có thể thêm 1 ít đường phèn để dễ uống hơn.

4. Gừng tươi

Theo kinh nghiệm dân gian, gừng tươi có thể giảm các triệu chứng ho, đau rát họng, khàn tiếng, đờm ứ,… nhờ vào đặc tính cay nồng, ấm, tác dụng cầm ho, chỉ thống, tán phong hàn.

Theo y học hiện đại, hợp chất Gingerol trong gừng tươi đã được chứng minh trên cơ sở khoa học là có khả năng kháng viêm và ức chế những virus gây viêm họng, cảm lạnh. Ngoài ra, tác dụng giảm đau của gừng tươi cũng được đánh giá là tương tự thuốc chống viêm không steroid (NSAID).

Một số cách dùng gừng tươi tại nhà để chữa rát họng:

• Cách 1: Ngậm trực tiếp vài lát gừng tươi để giảm ho, long đờm và giảm cảm giác đau rát, khó chịu. Bạn nên ngậm sát ở vùng hầu họng và áp dụng nhiều lần trong ngày để nhanh đạt hiệu quả.
• Cách 2: Chuẩn bị 1 củ gừng tươi xắt lát mỏng và hãm với 250ml nước sôi trong khoảng 10 – 15 phút thành trà để dùng hàng ngày. Bạn có thể thêm vào 1 ít mật ong, khuấy đều để dễ uống, chú ý nên dùng trước khi đi ngủ để tránh cảm giác đau họng và ho nhiều vào ban đêm cũng như giúp ngủ ngon hơn.
• Cách 3: Sử dụng hỗn hợp gừng và muối để ngậm giúp các triệu chứng viêm họng thuyên giảm. Đầu tiên, rửa sạch 1 củ gừng tươi và giã nát rồi trộn với muối tinh. Sau đó ngậm hỗn hợp đã giã trong miệng đến khi hết vị thì nhả ra và súc miệng lại với nước ấm. Áp dụng mỗi ngày trong thời gian rát họng sẽ giúp bạn cải thiện triệu chứng rõ rệt.

5. Trà hoa cúc

Trà hoa cúc được biết đến không chỉ là một thức uống thơm ngon mà còn là vị thuốc có đặc tính kháng viêm, chống oxy hóa và cải thiện lớp niêm mạc cổ họng bị, dịu cơn đau họng.

Cách làm trà hoa cúc trị rát họng:

• Đầu tiên, cho 10 hoa cúc vào 200ml nước sôi, ngâm trong 5 phút để mùi và vị hoa ngấm vào trong nước.
• Tiếp theo, cho hỗn hợp đã ngâm vào máy xay kèm 20ml mật ong và 2 quả tắc rồi xay tất cả nguyên liệu trên vào nhau trong 3 phút. Đổ hỗn hợp ra cốc và dùng ngay, có thể thêm vào 10ml mật ong để tăng mùi vị, dễ uống hơn.
• Ngoài ra, bạn cũng có thể ngậm vài hoa cúc trong miệng trước khi dùng trà để khử độc và tạo mùi thơm cho hơi thở.

6. Tắc chưng đường phèn

Tắc hay quất theo y học dân gian có vị chua, tính ấm nên có tác dụng giải cảm, tiêu đờm và nhuận phế nên được sử dụng để giảm ho có đờm và khàn tiếng. Ngoài ra, thành phần vitamin C có trong loại quả này còn giúp hạn chế sự phát triển của virus, diệt khuẩn và nâng cao thể trạng.

Trong khi đó, đường phèn là loại đường được chế biến từ củ cải, cây thốt nốt hoặc mía với vị ngọt thanh tự nhiên có tác dụng thanh nhiệt và nhuận phế. Khi sử dụng tắc chưng đường phèn sẽ phát huy được hiệu quả của cả hai thành phần này giúp giảm nhanh cảm giác ngứa, đau rát cổ họng và ho do các bệnh lý đường hô hấp.

Cách làm tắc chưng đường phèn trị viêm họng tại nhà:

• Chuẩn bị 3 – 5 quả tắc tươi, rửa sạch, cắt đôi cho vào chén
• Thêm vào một ít đường phèn đã giã nhỏ và đem hấp cách thủy trong 15 – 20 phút
• Có thể dùng thêm mật ong để tăng hiệu quả và hương vị.
• Để nguội hỗn hợp và ăn cả nước lẫn cái sẽ giảm đau rát họng và ho khan hay ho có đờm.
• Thực hiện vài lần mỗi ngày cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.

Đau rát cổ họng thường ít gây nguy hiểm và các triệu chứng sẽ thuyên giảm sau vài ngày điều trị. Những cách chữa rát họng tại nhà thường được người bệnh ưu tiên vì tính tiện dụng, đơn giản, an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh nên đến khám bác sĩ nếu tình trạng đau rát họng không thuyên giảm sau khi đã áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà.

(Nguồn ảnh trong bài viết: Internet)

Quý vị đừng quên đón xem “Bạn khỏe không?” được phát sóng vào lúc 19 giờ 35 phút vào thứ hai hằng tuần trên kênh Truyền hình Vĩnh Long 1.