Căn nhà nhỏ của gia đình VĐV Cao Thị Duyên ở cuối thôn Quý Tân, xã Cẩm Quý, huyện miền núi Cẩm Thủy những ngày qua rộn rã tiếng cười. Nhiều hàng xóm nghe tin Duyên đạt thành tích cao ở SEA Games 32 đã đến chia vui với “cô gái vàng”.

Ngôi nhà nhỏ rộng chừng 30 m2 nằm cheo leo trên một triền đồi dốc không có tài sản gì đáng giá. Trên những bức tường xây bằng đá vôi còn lộ ra những vệt vữa chưa kịp trát kín treo nhiều giấy khen, huy chương của Cao Thị Duyên.

Ông Cao Văn Kỷ (45 tuổi), bố Duyên cho biết, vợ chồng ông không mấy bất ngờ nhưng vô cùng hãnh diện trước kết quả con gái đạt được tại SEA Games 32.

Ông Kỷ làm phu đá cách nhà 30 km, vừa về làng chịu tang người bác ruột, đúng dịp con gái tranh tài tại Campuchia. Theo phong tục người Mường, khi họ hàng có người mới mất không được mở tivi nên gia đình không xem các chương trình thi đấu SEA Games, cũng không cập nhật thường xuyên thành tích của con gái.

Chỉ vào chiếc tivi cũ đã bị hỏng, ông Kỷ nói, cả hai vợ chồng đều không có điện thoại thông minh nên không biết kết quả của Duyên ra sao. Đến khi hàng xóm báo tin rồi HLV gọi điện chúc mừng, gia đình mới biết con gái đã suất sắc giành ba HC vàng và hai HC bạc. “Gia đình tôi thực sự đang sống trong những ngày hạnh phúc…”, ông Kỷ nói và cho hay, con gái nói sắp về, anh em họ hàng đang háo hức chờ đón. Người cha bảo dù khó khăn, chuyến này nhất định phải mổ lợn đãi bà con lối xóm.

Nhắc đến con gái, ông Kỷ chỉ tay về phía bức tường đá nham nhở treo kín huy chương và bằng khen, giọng đầy tự hào kể về hành trình đầy gian khó của cô. Vợ chồng ông Kỷ sinh sống ở vùng miền núi, hoàn cảnh rất khó khăn. Hàng ngày, ông đi làm thuê cho các mỏ đá quanh vùng, còn bà Quang, vợ ông, tối ngày tất bật với nương rẫy, rảnh rỗi bà nhận đan cót kiếm thêm thu nhập. Tuổi thơ của Cao Thị Duyên gắn với bà nội đã cao tuổi.

Theo người thân, ngay từ nhỏ Duyên đã thể hiện khả năng vượt trội nhóm bạn trong làng bởi sở thích bơi lội. Những ngày hè, cô bé thường ra hồ nước gần nhà thi bơi, tắm mát. Mỗi lần bơi thắng các bạn, Duyên lại chạy về khoe với bà. Nhiều lần sợ con đuối nước, vợ chồng ông Kỷ la mắng, can ngăn con gái đi bơi nhưng “cấm thế nào cũng chẳng được, vì con rất thích nước”.

Năm 2011, bước ngoặt cuộc đời đến với cô bé người Mường khi tài năng được khai phá. Trong cuộc thi Hội khỏe Phù Đổng tỉnh Thanh Hóa, Duyên xuất sắc giành giải Nhất môn bơi. Đến năm 2012, Duyên chính thức trở thành vận động viên bộ môn bơi thuộc Trung tâm huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh Thanh Hóa, khi mới 10 tuổi.

Theo ông Kỷ, ngày con gái xa gia đình xuống thành phố tập luyện, vợ chồng ông rất lo lắng. “Con gái còn quá nhỏ, nhiều lần nhìn vợ khóc vì nhớ con tôi cũng rưng rưng nước mắt. Nhưng vì mong con có tương lai tốt hơn nên lại kìm lòng, khuyên vợ cố gắng động viên để con yên tâm tập luyện”, ông Kỷ nhớ lại.

Tại trung tâm huấn luyện, Duyên được đào tạo bộ môn bơi. Tuy nhiên, trong quá trình tập luyện, ban huấn luyện phát hiện cô bé mắc bệnh viêm gan B. Duyên đứng trước nguy cơ phải dừng sự nghiệp, vì môn bơi tốn sức nhiều hơn, không phù hợp với người bị bệnh. Giữa lúc khó khăn nhất, HLV Phạm Tuấn Anh, người trực tiếp huấn luyện Duyên, giúp chuyển học trò sang bộ môn lặn, vì với môn này, VĐV có vòi hơi chân vịt hỗ trợ. Cũng từ đây, sự nghiệp của Duyên bắt đầu sang trang mới. Cô bé liên tiếp gặt hái được những thành công khi còn rất trẻ.

Chỉ thời gian ngắn sau khi chuyển sang bộ môn lặn, Cao Thị Duyên đã giành hai HC vàng, phá hai kỷ lục quốc gia tại giải vô địch các nhóm tuổi, năm 2015. Một năm sau đó, Duyên tiếp tục giành HC vàng giải vô địch trẻ quốc gia. Năm 2017, ở tuổi 16, Duyên giành ba HC vàng, phá một kỷ lục tại giải vô địch quốc gia, đồng thời giành hai HC vàng giải vô địch trẻ châu Á.

Đặc biệt, tại Đại hội thể dục thể thao toàn quốc năm 2018, Duyên giành một HC vàng, hai HC bạc, phá một kỷ lục đại hội. Liên tiếp các năm 2020 và 2021, Cao Thị Duyên giữ vững thành tích giành hai HC vàng giải vô địch quốc gia. Năm 2022, cô gái tiếp tục giữ màu huy chương với hai HC vàng SEA Games 31; ba HC vàng, ba HC bạc tại Đại hội thể dục thể thao toàn quốc, phá hai kỷ lục đại hội.

HLV Phạm Tuấn Anh cho hay, Duyên có ý thức tự lập từ khá sớm do đặc thù của VĐV chuyên nghiệp sống xa gia đình. Ngoài việc tập luyện, thi đấu, cô hiện là sinh viên ngành quản lý thể thao của Trường Đại học Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa. Ông còn khẳng định mục tiêu SEA Games 32 của Duyên đã hoàn thành nhưng thể thao chuyên nghiệp rất khắc nghiệt nên ông luôn nhắc nhở Duyên phải tiếp tục nỗ lực tập luyện để chinh phục những đỉnh cao mới ở các giải đấu quan trọng khác.

“Tiếc là môn lặn chỉ tổ chức ở SEA Games và cao nhất là giải Vô địch Châu Á, chưa được đưa vào thi đấu tại Asiad hay Olympic. Hy vọng một ngày bộ môn này sẽ được quan tâm hơn để những VĐV như Duyên có cơ hội thể hiện bản thân ở những đấu trường lớn…”, HLV Phạm Tuấn Anh nói.