Những ai đã một lần lên Buôn Mê Thuột, chắc hẳn không thể nào quên được vùng cao nguyên với những rừng cao su bạt ngàn, những vườn cà phê xanh mướt, với đất đỏ bazan, với những bản sử thi hào hùng hay không gian văn hóa cồng chiêng đặc sắc.
Chuyến hành trình của Việt Nam Mến Yêu tuần này, đã cùng Tim và Phương thảo tìm đến buôn Cô Thôn , được mệnh danh là “làng trong phố”, là một địa danh mang đậm nét văn hóa của người đồng bào ÊĐÊ, nơi còn giữ được nguyên vẹn những nếp nhà dài, những lối đi mang đậm nhịp thờ của buôn làng giữa thành phố Buôn Mê Thuột phát triển không ngừng.
Tại nơi đây, Tim và Phương Thảo đã được gặp gỡ chị H’Len Niê, chủ của quán cà phê Arul – một người con Ê Đê. Bên những tách cà phê thơm phức, 2 MC của chúng ta cùng nghe chị H’Len chia sẻ về ý nghĩa của những bức tượng, những họa tiết điêu khắc trên các cột nhà, xà nhà, lối lên cầu thang…trên những ngôi nhà dài, nhà mồ truyền thống, những họa tiết này không chỉ đơn thuần dùng để trang trí, mà chính là tất cả tâm hồn của người Ê Đê.
Trên những cây cột đứng, xà ngang của ngôi nhà dài, các nghệ nhân dân gian Ê đê chạm khắc nhiều họa tiết phản ánh thế giới tự nhiên, sống động biểu tượng cho sự giao thoa giữa trời đất và vạn vật
Những hoa văn trang trí trong ngôi nhà dài phản ánh đậm nét về chế độ mẫu hệ. Hình tượng bầu ngực của người phụ nữ được tạc trên 4 cây cột của gian chính trong ngôi nhà, biểu tượng cho sự trường tồn, sinh sôi nảy nở, thịnh vượng của gia chủ. Ngoài ra, trên các cột xà ngang, đặc biệt đối với những gia đình giàu có, người chủ nhà còn cho tạc hình những con vật như rùa, kỳ đà, rồng, cua, cá…Những họa tiết này thể hiện rõ sự giàu có, vị thế xã hội của người chủ gia đình.
Chia tay chị H’len Niê, Tim và Phương Thảo tiếp tục đến gặp nghệ nhân Y Thái, người vẫn ngày ngày đều tay đục tay đẽo, khắc nên những bức tượng gỗ truyền thống mang hình và hồn của người Ê đê.
Từ những khúc gỗ tưởng chừng vô tri vô giác, qua bàn tay người nghệ nhân đã trở nên sống động có hồn, những bức tượng là phản ánh cuộc sống, hoạt động, quan niệm của người Ê Đê, từ những hình ảnh đời thường như mẹ đìu con, người nông dân, con trâu, con gà, đến những hình ảnh mang tính trừu tượng như thần mặt trời, mặt trăng….tất cả đều được người nghệ nhân Ê Đê trân quý gìn giữ, đưa hồn vào những bức tượng gỗ, trường tồn với thời gian, qua đó khuyên răn con cháu mãi nhớ và giữ gìn nguồn gốc văn hóa của tổ tiên.
Sau chuyến hành trình tìm hiểu về những nét điêu khắc độc đáo và ý nghĩa của người Ê Đê, Tim và Phương Thảo đã hiểu hơn về những điều mà người con Ê Đê gửi gắm trong những hình trang trí trong ngôi nhà dài, cũng như qua những bức tượng gỗ. Rời Buôn Mê Thuột, tâm hồn như vẫn còn vương vấn với mùi hương cà phê nồng nàn, cùng tấm lòng của con người nơi đây.
Chương trình Việt Nam mến yêu với sự đồng hành của nhãn hàng An Trĩ Vương – Công ty Cổ phần Dược phẩm Vinh Gia, mỗi tuần sẽ đưa khán giả đến những vùng đất đầy màu sắc của đất nước. Theo chân các MC trong cuộc hành trình trải nghiệm lúc 19h50 thứ 7 hàng tuần trên kênh THVL1, khán giả sẽ được khám phá những địa danh quen thuộc mà vẫn đầy thú vị, mới mẻ mà vẫn đầy thân thương trên khắp mọi miền của Việt Nam.